Tannines zijn een type looizuur dat voornamelijk voorkomt in de schillen, pitten en steeltjes van druiven. Ze behoren tot de polyfenolen, een groep chemische verbindingen die verantwoordelijk zijn voor veel van de smaakeigenschappen van wijn. Tannines kunnen ook afkomstig zijn van houten vaten waarin de wijn rijpt, zoals eikenhouten vaten. Deze stoffen zorgen voor het bekende droge en soms wrange gevoel in je mond, dat vaak wordt geassocieerd met tanninerijke wijnen.

Hoe tannines in wijn terechtkomen

Tijdens het wijnmaakproces spelen druivenschillen, pitten en steeltjes een grote rol. Bij de gisting van rode wijn blijven de druivenschillen, pitten en soms steeltjes in contact met het sap, waardoor tannines in de wijn terechtkomen. Hoe langer dit contact duurt, hoe meer tannine in de wijn zit. Het is de taak van de wijnboer om te bepalen hoeveel tannine wenselijk is, afhankelijk van het druivenras en de stijl van de wijn.

Bij witte wijn is het contact met de schillen, pitten en steeltjes meestal korter. Hierdoor bevat witte wijn over het algemeen veel minder tannine dan rode wijn. Toch zijn er uitzonderingen, zoals oranje wijn, waarbij witte druiven langdurig worden meegist met hun schillen, wat resulteert in een hogere hoeveelheid tannine.

De Invloed van Houten Vaten

Tannines kunnen ook afkomstig zijn van de houten vaten waarin de wijn rijpt. Vooral eikenhouten vaten voegen extra tannines toe aan de wijn, wat de structuur en smaak verrijkt. Dit proces wordt vaak toegepast bij zowel rode als witte wijnen, maar het effect is sterker merkbaar in rode wijnen vanwege hun al aanwezige tannines uit de druiven. Het gebruik van houten vaten kan ook bijdragen aan de langere houdbaarheid van de wijn, omdat tannines werken als een natuurlijk conserveermiddel.

Tannines en Rode Wijn

Rode wijn staat bekend om zijn hogere tanninegehalte. Druivenrassen zoals Cabernet Sauvignon, een tanninerijke wijn, bevatten van nature veel tannines dankzij hun dikke schillen en vele pitten. Andere druivenrassen, zoals Pinot Noir, hebben een lager tanninegehalte, wat resulteert in een zachtere en fruitigere wijn. Tannines in rode wijn zorgen voor structuur en een stroef mondgevoel, maar ze kunnen ook een droog gevoel in de mond veroorzaken.

Tannines spelen ook een cruciale rol in de houdbaarheid van rode wijn. Oudere wijnen, zoals vintage Bordeaux, bevatten nog steeds tannines, maar deze zijn in de loop der jaren verzacht, waardoor de wijn een complexere en meer harmonieuze smaak krijgt. Dankzij de aanwezige tannines kan rode wijn langer houdbaar zijn en blijven.

Tannines en Witte Wijn

Hoewel witte wijn doorgaans minder tannine bevat, kunnen ze nog steeds een rol spelen, vooral bij bepaalde stijlen en technieken. Bij het maken van witte wijn worden de schillen, pitten en steeltjes meestal snel verwijderd om te voorkomen dat te veel tannine in de wijn terechtkomt. Echter, wanneer witte druiven, zoals bij sommige Chardonnay’s, worden gefermenteerd in eikenhouten vaten, kunnen ze extra tannines opnemen. Dit geeft de wijn meer structuur en een rijker mondgevoel.

Het Effect van Tannines op de Smaak

Tannines zorgen voor een uniek gevoel in je mond. Ze binden zich aan eiwitten in je speeksel, wat leidt tot een droog gevoel en een stroef mondgevoel. Dit wrang gevoel wordt vaak geassocieerd met jonge, tanninerijke wijnen. Naarmate een wijn ouder wordt, worden de tannines zachter en krijgen ze een meer fluweelachtige textuur. Het is deze evolutie van tannines die oudere wijnen zo bijzonder maakt.

Wijn Herken aan Tannines

Het is mogelijk om een wijn te herkennen aan zijn hoeveelheid tannine. Tanninerijke wijnen zoals Cabernet Sauvignon en Syrah hebben een uitgesproken droog gevoel en een stevige structuur. Lichtere wijnen zoals Pinot Noir hebben een subtieler tannineprofiel, wat zorgt voor een meer toegankelijke smaak. Bij witte wijnen zijn tannines vaak minder prominent, tenzij de wijn is gerijpt in eikenhouten vaten.

Kunstmatig Toegevoegde Tannines

Hoewel tannines van nature voorkomen in druiven en houten vaten, kunnen ze ook kunstmatig worden toegevoegd tijdens het wijnmaakproces. Dit gebeurt soms om de structuur of houdbaarheid van een wijn te verbeteren. Het gebruik van kunstmatige tannines is echter een controversieel onderwerp, omdat het invloed kan hebben op de authenticiteit en balans van de wijn.

Tannines en Druivenrassen

De hoeveelheid tannine in een wijn wordt grotendeels bepaald door het druivenras. Druiven met dikke schillen, zoals Cabernet Sauvignon en Malbec, bevatten meer tannine dan druiven met dunne schillen, zoals Pinot Noir. Ook de manier waarop de druiven worden verwerkt speelt een rol. Het meegisten van de pitten en steeltjes kan het tanninegehalte verhogen, terwijl het vermijden van steeltjes en voorzichtig persen dit kan verminderen.

De Rol van Tannines in Wijn

Tannines zorgen ervoor dat wijn een stevige structuur krijgt en langer houdbaar blijft. Ze dragen bij aan de balans tussen zuur, zoet en bitter, en ze beïnvloeden hoe een wijn zich ontwikkelt naarmate hij ouder wordt. Zonder tannines zouden veel rode wijnen hun complexiteit en levensduur verliezen.

Samenvatting

Tannines zijn een essentieel onderdeel van wijn, afkomstig van druivenschillen, pitten, steeltjes en houten vaten. Ze geven structuur, een stroef mondgevoel en een droog gevoel, en spelen een cruciale rol in de houdbaarheid van wijn. Rode wijnen, zoals Cabernet Sauvignon, staan bekend om hun hoog tanninegehalte, terwijl witte wijnen meestal minder tannine bevatten. Dankzij tannines kan wijn zich ontwikkelen en verfijnen naarmate hij ouder wordt, waardoor zowel wijnliefhebbers als wijnmakers ze hoog in het vaandel houden.

Of je nu geniet van een tanninerijke wijn of een subtiele Pinot Noir, de aanwezigheid van tannines maakt elke slok een unieke ervaring. Dus de volgende keer dat je een glas wijn inschenkt, denk dan aan de complexe chemie die deze prachtige drank zo speciaal maakt.